Seyyid Emir Külal Kuddise Sırruhû

Hazreti Seyyid Emir Külal kuddise sırrûhu, hicri 683 - miladi 1884 yılında Buhara'nın Suhari köyünde doğdu. Ömrünü Buhara'nın köylerinde ve hassaten vatanı Suhari'de geçirdi. Babasının adı Emir Hamza'dır. Emir unvanı Seyyid olduğuna, yani Hazreti Peygamber aleyhissalatü vesselamın soyundan geldiğine işaret etmektedir. Çömlekçilik yaptığı için Külal ismiyle meşhurdur. “Külal” Buhara Farsçasında veya Tacikçede çömlekçi anlamına gelmektedir.

Salih bir zat olan babası Seyyid Hamza, Medine-i Münevvere'den gelip Buhara'nın Efşene köyüne yerleşmişti. Bir defasında devrinin en meşhur velisi Seyyid Ata hazretleri, beraberinde zamanın en meşhur zatlarıyla büyük bir cemaat halinde Emir Külal hazretlerinin babası Seyyid Hamza'nın bulunduğu köyden geçiyordu. Bu yolculuğu sırasında tanışıp dost oldular. Bundan sonra Seyyid Ata hazretlerinin her ne zaman oraya yolu düşse, evvela dosdoğru Seyyid Hamza'nın evine gider, başkalarıyla daha sonra görüşürdü.

Yine bir defasında Efşen'e köyüne uğramış ve Seyyid Hamza'nın yanına gelmişti. Bu gelişinde ona bir müjde verip; “Ey kardeşim! Allah Teâlâ sana şanı pek yüce olacak bir evlat verecektir” dedi. Aradan yıllar geçti. Seyyid Ata kuddise sırrûhu işaretine muvafık olarak Seyyid Emir Külal kuddise sırrûhu dünyaya geldi. Emir hazretleri Muhammed Baba Semmasi hazretlerine intisab etti, seyrüsülukunu tamamladı, mürşidinden halifelik aldı. Seyyid Ata hazretleri, Emir Külal hazretlerinin doğumunu müjdelediği gibi, Muhammed Baba Semmasi hazretleri de Şah-ı Nakşibend hazretlerinin doğumunu müjdelemiştir. Şah-ı Nakşibend hazretlerini Emir Külal hazretlerine emanet etmiştir.

Emir Külal hazretleri meşhur veli Muhammed Baba Semmasi hazretlerinin halifesidir. Nakşibendi tarikatının kurucusu Şah-ı Nakşibend hazretlerinin şeyhidir. Büyük bir alim ve mürşid-i kamil olup, ömrünü İslamiyet'e zahiren ve batınen uygun olarak geçirmiştir. Pek çok kimse onun sohbetlerinde, derslerinde kemale ermiştir. Üstün hallerini gösteren nice menkıbeleri vardır.

Seyyid Emir hazretleri insanlara yeni şeyler öğretmeden önce bu yolu çok iyi öğrendi. Her pazartesi ve perşembe günleri kendi köyü Süvari’den mürşidinin bulunduğu Semmas köyüne sadece mürşidini ziyaret etmek için gidip geldi. Bu iki köyün arası yaklaşık olarak 60 kilometre idi. Seyyid Emir Külal kuddise sırrûhu her an ve her mekânda bu yolun büyüklerini adım adım takip etti. Onların yolundan asla ayrılmadı. Sonunda yüksek makamlara ulaştı.

Emir Külal hazretleri vefatından önceki hastalığında talebelerine şöyle vasiyet etti. “Ey kıymetli talebelerim! İlim öğrenmekten ve Muhammed sallallahu aleyhi vessellemin sünnet-i seniyyesine tabi olmaktan asla ayrılmayınız. Bu, mümin için bütün saadetlerin ve nimetlerin vasıtasıdır. Bunun için Rasûlullah aleyhissalatü vesselam buyurdu ki. ‘İlim öğrenmek her Müslüman erkek ve kadına farzdır.’ Yani her Müslüman erkeğin ve kadının, kendine lazım olan din bilgilerini öğrenmesi zaruridir.” Böyle başlayan vasiyetini zikirle, tövbeyle, muhabbetle ve diğer mühim konularla ilgili tavsiyelerle sürdürmüştür. Hicri 772 - Miladi 1370 yılında ahirete irtihal etmiştir. Altın Silsile ondan sonra Şah-ı Nakşibend kuddise sırrûhu ile devam etmiştir.